به گزارش روابط عمومی بهزیستی ایلام، حس کنجکاوی اش بیشتر برانگیخته شده و از مادرش می خواهد تا او را پشت باجه برده و از نزدیک دستگاه پول شمار را ببیند که چگونه متصدی بانک پولها را لابلای آن قرار داده و با صدای شمارش دستگاه شروع به کار کردن می کند، مادر که از معطلی نوبت خسته شده بشدت مخالفت می کند و وقتی اصرار دختر چهار ساله اش را می بیند شروع به بد و بیراه کردن به او می کند.
حق نداری پشت باجه بری، این چه درخواستی که داری؟ خجالت نمیکشی؟ تو بزرگ شدی؟ خیلی بی ادب هستی، خیلی بچه بدی هستی، بزار بریم خونه خودم میدونم باهات چکار کنم....
درخواست کودک برای دیدن دستگاه از روی حس کنجکاوی به طور کامل طبیعی است ولی آنچه این فرآیند را غیر طبیعی و به سمتی دیگر می برد برخورد نامناسب مادر است که برای ممانعت از کار کودک به دعوای او و استفاده از الفاظ زشت و بد و بیراه گفتن متوسل می شود.
برخوردی که بی شک در سایر موقعیتهای دیگر از سوی مادر برای دخترش تکرار شده و با ادامه این روند مادر نمی داند اگرچه ناخواسته اما به مرور عزت نفس کودکش را تخریب، تضعیف و از بین خواهد برد.
مادری که اگرچه گفتن این کلمات برایش آسان است اما نمی داند همین کلمات در آینده بر روی سلامت روان فرزندش تاثیرگذاشته و علاوه بر اینکه عزت نفسش را خدشه دار کرده ممکن است در طولانی مدت او را به یک بیمار روحی تبدیل کند.
امروزه چند درصد والدین به عزت نفس فرزندشان توجهی دارند؟ چند کودک با چنین شرایطی در خانواده ها زندگی می کنند؟ چند کودک روزانه کلمات توهین آمیز که عزت نفسشان را پایین می آورد از سوی اعضا خانواده دریافت می کنند؟ چند کودک در محیطی به سر می برند که روز به روز عزت نفسشان را پایین خواهد آورد؟ و چند درصد والدین اینرا می دانند که عامل کاهش دهنده و رفع عزت نفس فرزندانشان هستند؟
***عزت نفس چیست؟
یک روانشناس بالینی و مدیر دفتر مشاوره و خدمات روانشناختی ژیندا در تعریف عزت نفس می گوید: عزت نفس در واقع خود ارزشمندی و احساس دوست داشتن خود بوده و این حس جدای از عملکرد و کارهایی است که فرد انجام می دهد.
"مریم کریمی" ادامه داد: ذات افردا که متولد می شوند پاک بوده و به طور عمده حس کودکان نسبت به خودشان خوب است و آنچه این حس را خدشه دار می کند نوع فرزند پروری والدین است و این مساله هم بستگی به حسی داشته که والدین نسبت به خود دارند.
وی بیان کرد: بدون شک والدینی که خود عزت نفس پایینی دارند به طور معمول نمی توانند فرزندانی با عزت نفس بالا پرورش دهند و خود به خود کودکانشان در این زمینه دچار مشکل خواهند شد.
وی گفت: متاسفانه برخی والدین حس خود ارزشمندی فرزندان را به عملکرد و کارهای آنها نسبت می دهند، به عنوان نمونه وقتی پدر یا مادری فرزندش را به خاطر گوش ندادن به حرف یا چیدن گل از پارک او را کودکی بد می داند و این نسبت را به شخصیت او می دهد در واقع عزت نفس فرزندش را تخریب می کند.
***نشانه های پایین بودن عزت نفس چیست؟
این روانشناس بالینی در خصوص علائم پایین بودن عزت نفس در افراد توضیح می دهد: وقتی فردی در کلامش مطالبی نظیر من دختر یا پسر خوبی نیستم، من آدم بدی هستم، من بی ارزش هستم و یا من خودمو دوست ندارم عنوان می کند این جمله ها در نتیجه رفتار نامناسب والدین آنها بوده است.
وی اظهار کرد: والدین باید ابتدا عزت نفس خودشان را تقویت و حفظ کرده تا بتوانند فرزندی با عزت نفس پرورش دهند.
***آسیبهای پایین بودن عزت نفس در افراد چیست؟
کریمی در ادامه به آسیهای پایین بودن عزت نفس در افراد اشاره و گفت: این مساله در صورت تداوم بر روی خلق افراد و ارتباط گیری با دیگران تاثیرگذار بوده و ممکن است در آینده به شخصی با خلق و خوی افسرده تبدیل شود.
این روانشناس بالینی مستعد بودن ورود به آسیبهای اجتماعی را از دیگر معایب پایین بودن عزت نفس دانست و گفت: یک فرد که به علت عزت نفس پایین که احساس بی ارزشی در ذهن دارد به احتمال زیاد در مقابل یک تعارف نامناسب دیگران به عنوان نمونه سیگار کشیدن، به راحتی تن داده و این مساله در سایر آسیبهای دیگر صدق خواهد کرد.
به گفته وی، افراد با عزت نفس پایین همواره به دنبال تائید دیگران بوده تا رضایت آنها را بدست آورند و این مساله زمینه ساز رشد آسیبهای اجتماعی در آنها شده و این چرخه بیمار گونه نسل به نسل متاسفانه تداوم خواهد یافت.
وی با ابراز تاسف نمونه این مساله را مادری مراجعه کننده عنوان می کند که فرزندش به علت پایین بودن عزت نفس در هنگام عصبانیت والدین از آنها می خواهد او را کتک بزنند، کودکی که آنقدر تحقیر شده، خود را بی ارزش دیده و عزت نفسش شکسته شده که مستحق هر نوع تنبیهی از سوی اطرافیانش می داند.
کریمی ادامه داد: این روند چنانچه ادامه یابد اعتماد به نفس و توانایی انجام کارها در او تضعیف شده و وقتی عزت نفس کاهش یابد عملکرد فرد نیز در حوزه های مختلف زندگی، اعم از زناشویی، خانوادگی، شغلی و غیره کاهش یافته که علاوه بر مشکلات رفتاری فعالیتهایش را از روی اجبار و با سطح پایین انجام می دهد.
***راهکار افزایش عزت نفس در افراد چیست؟
وی مهمترین راهکار برای تقویت، افزایش و پرورش عزت نفس در افراد را کسب آموزش عنوان کرد و گفت: این افراد باید از طریق مراجعه به مشاور و کسب آموزشهای لازم و یا از طریق کتاب و فضای مجازی باید راهکارهای لازم را کسب تا بتوانند هم به خود و هم فرزندانشان کمک کنند.
وی گفت: وقتی یک فرد مهارت عزت نفس را نداشته یا از عزت نفس پایینی برخوردار باشد نمی تواند در آینده فرزندی با عزت نفس پرورش دهد.
این روانشناس بالینی بیان کرد: کودکان به الگوهای رفتاری و نمونه های افراد با عزت نفس نیاز دارند و به طور معمول اولین الگوی آنها پدر و مادر است.
کودکی دوره سنی بسیار حساسی را در برمیگیرد که رفتارها و برخورد والدین و اطرافیان و بازخوردهایی که کودک از محیط پیرامونش دریافت میکند، میتواند سلامت روان او را تامین کند و یا آن را به خطر بیندازد.
تزریق حس استقلال و اعتمادبهنفس، تشویق و ترغیب کودکان، مشارکت در تصمیم گیری، ایجاد فرصت و پیگیری اشتیاق کودک از جمله راهکارهای تقویت عزت نفس در کودکان به عنوان یکی از ضروریترین تواناییهایی است که باید والدین در کودک پرورش دهند
مصاحبه از: آزاده خرم
نظر شما